Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafından, son günlerde medyada elektrik dağıtım şirketlerine yönelik haksız ithamlarda bulunulduğu ve elektrik tarifeleriyle ilgili dağıtım şirketlerinin belirleyici bir rolünün olmadığa yönelik açıklama yaptı.
“DAĞITIM ŞİRKETLERİ FİYAT ARTIŞLARININ GEREKÇESİ OLARAK GÖSTERİLİYOR”
ELDER’den yapılan açıklamada, dağıtım şirketlerinin, fiyat artışlarının gerekçesi olarak gösterildiği ifade edildi.
“ELEKTRİK MALİYETİNİ BELİRLEYEN ÜÇ BİLEŞEN VAR”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) belirlediği düzenlemeye göre, elektrik maliyetini etkileyen enerji bedeli, dağıtım bedeli, vergi ve fonlar dahil üç bileşenin olduğu aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
ELEKTRİK ÜRETİM MALİYETLERİ ARTTI
“Ocak ayında maliyetlerin artmasındaki en büyük etken elektrik üretim maliyetlerinin ciddi şekilde yükselmiş olmasıdır. Geçtiğimiz dönemde ülkemizde yaşanan kuraklık sebebiyle, elektrik üretimi içerisinde en yüksek paya sahip olan hidroelektrik santrallerinden sağlanan elektrik miktarı düşmüştür. Bu durum, elektrik üretiminde, ithal kaynaklar olan doğalgaz ve kömürün payını artırmıştır. Enerji maliyetlerindeki yükselişin en büyük sebebi ithal edilen, uluslararası fiyatlara ve dövize endeksli doğalgaz ve kömür alım maliyetlerindeki ciddi artışlardır.
SON BİR YIL İCİNDE DOĞALGAZ 10 KAT ARTTI
Son 1 yıl içinde doğalgaz fiyatları 10 kata kadar, ithal kömür fiyatları ise 5 kata kadar döviz bazında artış göstermiştir. Elektrik üretim kaynaklarındaki bu maliyet artışı, fatura bedellerinin de yükselmesine neden olmuştur.”
“DAĞITIM ŞİRKETLERİNE YÖNELİK HAKSIZ İTHAM VAR”
Açıklamada, elektrik enerjisinin hayati bir öneme sahip olduğu vurgulanarak, “Elektrik tarifelerinde yıl başında yapılan fiyat artışının tüm vatandaşlarımıza, esnafımıza ve sanayicimize getirdiği yükleri biliyor, tepkilerini anlayışla karşılıyoruz. Faturalardaki artış karşısında vatandaşlarımızın yaşadıklarını, sürecin en yakından şahidi olan 100 bin kişilik elektrik dağıtım ailesi olarak bizler de hissediyoruz. Ülkemiz için elektrik enerjisinin ne kadar hayati bir önemi olduğunu biliyoruz. Elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için çaba gösteren bir sektörüz. Maalesef bu dönemde elektrik dağıtım şirketlerine karşı haksız ithamlarda bulunulduğunu, elektrik dağıtım şirketlerinin bu fiyat artışlarının gerekçesi olarak gösterilerek birçok eksik ve yanlış bilgiye dayanan yorumlar ve açıklamalar yapıldığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulunuldu.
“DAĞITIM VE GÖREVLİ TEDARİK ŞİRKETLERİ YASAL OLARAK BİRBİRLERİNDEN AYRIŞMIŞTIR”
Türkiye’de faaliyet gösteren 21 elektrik dağıtım şirketinin lisansa tabi olduğu hatırlatılan açıklamada, faaliyetlerinin, gider ve gelirlerinin EPDK tarafından denetlendiğine işaret edildi.
Şirketlerin işlettikleri varlıkların mülkiyetinin kamuya ait olduğu bilgisine yer verilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Lisans süreleri boyunca dağıtım şirketleri bu varlıkları işletmek, yeni yatırımlarla genişletmek ve tüketicilere kaliteli hizmet sunmaktan sorumludur. Bu kapsamda Türkiye’deki 21 elektrik dağıtım bölgesi 14 farklı yatırım grubu tarafından işletilmektedir. Bu şirketlerin ve yatırım gruplarının bazıları halka da açık olup, ikisi uluslararası olmak üzere 20’den fazla yatırımcı bu sektöre yatırım yapmıştır. Elektrik dağıtım şirketlerinin ve aynı yatırımcı grubunun altında bulunan ve aynı bölgede faaliyet gösteren görevli tedarik şirketlerinin faaliyetleri, özel sektör marifetiyle yürütülen kamu hizmeti niteliğindedir. Dağıtım ve görevli tedarik şirketleri yasal olarak birbirlerinden ayrışmışlardır. Bu faaliyetler tamamen düzenlemeye tabidir. Elektrik dağıtım şirketlerinin gelirleri, elektrik tarifelerinden bağımsız bir şekilde EPDK tarafından, rasyonel maliyetleri hesaplanarak ve tüketici faydası gözetilerek şeffaf bir şekilde 5 yıllık dönemler için belirlenmektedir.”
GÖREVLİ TEDARİK ŞİRKETLERİNİN GELİRLERİ
Açıklamada, dağıtım şirketlerinin genel aydınlatma ile şebeke işletmesi için gerekli enerji ihtiyaçlarını EÜAŞ’tan temin ettiği ve bunun şirketler için bir gelir kalemi olmadığı vurgulandı.
Görevli tedarik şirketlerinin gelirinin, alım fiyatları ile faturadaki satış fiyatı arasındaki marjdan oluştuğu aktarılan açıklamaya şöyle devam edildi:
ZOR İKLİM KOŞULLARINDA ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLÜYOR
Ancak kesintisiz enerji için en zor iklim şartlarındaki saha çalışmalarını gören vatandaşlarımızın çalışanlarımıza gösterdiği anlayış ve manevi destek kelimelerle tarif edilemez. Görevli tedarik şirketleri ise tarifesi düzenlemeye tabi olan tüketiciler için serbest piyasa, ikili anlaşmalar ve EÜAŞ’ın toptan satış tarifesi üzerinden elektrik enerjisi satın alır. 2021’de enerji ihtiyaçlarının çok düşük bir miktarı EÜAŞ’tan temin edilebilmiştir. 2022’de ise EÜAŞ’tan satın almaları öngörülen elektrik miktarı toplam ihtiyaçlarının sadece yüzde 20’si olup, yılın ilk iki ayında bu oranın sıfır olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.”
TARİFEYE KONU OLMAYAN BEDELLER
Ayrıca açıklamada, “EPDK tarifeleri belirlerken yatırımcıların 2013 yılında tamamlanan özelleştirmeler için ödedikleri bedeller için hiçbir şekilde karşılık ayırmaz ve döviz kurlarındaki değişimleri hiçbir şekilde dikkate almaz. Bu bedeller tarifelere konu edilmez.” ifadelerine yer verildi.
