Yunan mitolojisinde ‘’korku’’ manasına gelen söz kökünden gelen fobi; rastgele bir şeye karşı duyulan dehşete deniyor ve fobiler, bireyin gündelik hayatını epeyce olumsuz etkiliyor.
Çabucak çabucak herkesin korktuğu ya da çekindiği birtakım şeyler bulunuyor. Lakin bu açıklamadan korktuğunuz her şeye karşı fobinizin olduğu manasını çıkarmayın. Yani ”Yılandan korkuyorum, yılan fobim var” demek mantıklı değil zira yılandan korkmak pek olağan kabul ediliyor.
Mesela palyaço, örümcek, karanlık ya da delikli şeylere karşı duyulan fobileri artık hepimiz biliyoruz. Lakin kimi fobiler vardır ki onlara şaşırmamak elde değil.
Dünyada kuş tüyünden gıdıklanmaya, dans etmeye, hatta gülmeye karşı bile fobi çeşitleri bulunuyor. Natürel ne kadar çeşit fobi olursa olsun, hepsine duyulan dehşet tıpkı oluyor.
Şayet hoşlanmadığınız hatta nefret ettiğiniz şeyler sırf size mahsus sanıyorsanız, çok yanılıyorsunuz. İşte sizler için duyunca ‘’Bunun da fobisi olur muymuş?” diyeceğiniz kulağa en garip gelen fobileri derledik.
HIPPOPOTOMONSTROSESQUIPPEDALIOPHOBIA
Hippopotomonstrosesquippedaliophobia, uzun sözlerden korkma fobisini söz eder. İronik olarak bu dehşete verilen isim, tıp litateratüründeki en uzun fobi ismidir. Bu fobinin sahiplerinin hastalığın isminden korktuğunu da belirtmemiz gerekir.
PEDIOFOBİ
Pediofobi, isminden da anlaşılacağı üzere oyuncak bebek kaygısıdır. Pediofobiye sahip olan bireyler, yalnızca fecî olanlardan değil oyuncak bebek ayırt etmeksizin hepsinden korkar. Bu kaygı, oyuncak bebeklerin yanı sıra vitrin modellerini ve robotları da kapsar.
Parapsikolojinin yaratıcısı Sigmund Freud’a nazaran, bu dehşetin temelinde bebeğin canlanmasından korkmak yatar.
AGIROFOBİ
Spesifik kaygılar sınıfına giren agirofobi, karşıdan karşıya geçerken çok dehşete kapılma durumudur. Sıkça otomobil korkusu ile karıştırılsa da birbirlerinden epeyce farklıdır.
Agirofobik bireyler, tek bir otomobilin olmadığı bir yolda bile karşıdan karşıya geçerken önemli kasvetler yaşar. Çocukluk yaşlarında ebeveynler tarafından karşıdan karşıya geçme durumlarında çok korkutulmuş insanlarda görülür ve bu dehşet elbette kentte yaşamayı zorlaştırır.
MAGEIROCOPHOBIA
Yunanca’da, ‘’yemek yapma mahareti olan’’ manasına gelen ‘mageirokosdan’’ sözünden türetilen mageirocophobia, yemek yapma korkusu manasına gelir.
Bu fobiye sahip olan beşerler, genelde yemek yapan insanları görünce kaygıya kapılır zira kendilerini bu mevzuda yetersiz görürler. Bu bozukluk, şayet kişi yalnız yaşıyorsa çok zayıflamasına ve sıhhatsiz beslenmesine yol açabilir.
GELETOFOBİ
Geletofobi, hakkında dalga geçilmesi ve gülünmesi kaygısıdır. Birçok insan kendine gülünmesini sevmez. Fakat bu durumu içselleştirerek korkan başka bir küme da var. Bu beşerler, her kahkahanın kendileri hakkında olduğunu düşünür.
KSANTOFOBİ
Kimi renkler insanları istemsiz olarak huzursuz edebilir. Spesifik endişeler sınıfına giren ksantofobi de sarı renkten korkmak manasına gelir. Bu hastalığa sahip şahısların sarı renge özel bir hassasiyeti vardır. Bu durum ruhsal hatta hormonal olarak hastalık yaratabilir.
JINOFOBİ
Jinofobi, genel olarak bayanlardan korkmayı söz eder. Bu dehşetin kaynağını ise ekseriyetle çocukluk devirlerinde anne, abla ya da öğretmen üzere bayan figürlerinden görülen makûs muamele oluşturur.
KATISOFOBİ
Birinci olarak 1904 yılında belgelenen katisofobi, tam olarak ‘bir yere oturma korkusu’ olarak tanımlanabilir. Ayrıyeten hareketsiz kalamama durumu olarak da bilinir.
Bu rahatsızlık, sivri bir şeyin üzerine oturma yahut hemoroit üzere hastalıklar sonrasında görülebilmektedir.
Kimi durumlarda okul vakitlerindeki cezalara dayanan bu fobi, tanımadığınız yahut varlıklı insanların önünde oturunca ortaya çıkan farklı bir fobinin de işareti olabilir.
ARAKIBUTIROFOBİ
Arakibutirofobi, fıstık ezmesinin damağa yapışma korkusu olarak tanımlanabilir. Bu şahıslar fıstık ezmesinin üst damakta bıraktığı durumdan rahatsız olurlar.
PENTHERAFOBİ
Enteresan fobiler ortasında en yaygını olan pentherafobi, temelde kayınvalideden korkmayı tabir eder. lbet Evli beşerler hayatlarında pek çok defa bu kaygıyı yaşamıştır.
Gerçek manada bu endişeye sahip olan beşerler, ekseriyetle evliliklerinde sıkıntılarla karşılaşır. Tahlili ise ya terapide ya da boşanmada bulurlar.
Gelin-kaynana tartışmalarının günümüze kadar ulaştığını düşündüğümüzde bu endişe hiç boşuna olmasa gerek.
AGORAFOBİ
Agorafobi, kısaca açık yerlerde bulunma korkusu olarak tanımlanabilir. Bu bireyler, açık yerde bulunduğunda başına bir şey geleceğini düşünür ve konuttan dışarı çıkmaya korkarlar.
Agorafobi, bireylerin hayatını o denli kısıtlar ki önemli hadiselerde hastaların meskenden dışarı adım atamadıkları bile görülür.
Hastalar tipik olarak, denetimi kaybetme, kalabalık içinde sıkışıp kalma, kalabalıkta bayılma, düşme ya da tehlike anında kaçamama kaygıları yaşarlar.
Bu nedenle agorafobi hastaları, meskenden çıkmalarını gerektiren bir durum olduğunda gittikleri yerlerden kolay kaçabilecekleri stratejileri belirlemeye çalışırlar. Örneğin, sinemaya gittiğinde kapıya en yakın olan koltuğu tercih etmek ve acil çıkış kapılarının nerede olduğunu öğrenmeye çalışmak.
EZOTROFOBİ
Ayna korkusu manasına gelen ezotrofobi, beşerde aynaya baktığı vakit izlenme, daima incelenme, takip edilme hissi yaratır. Daima bir çift gözün takibi altında yaşadığını hissetme halidir.
Bu kaygı, yalnızca aynalar için değil kişinin bilhassa yüz tabirini yansıtan cisimlere karşı da tedirginlik yaratır. Örneğin bilgisayar-televizyon ekranından, camlardan, güneş gözlüğündeki yansımadan bile tedirginlik hissetmek, bunların hayatın olağan akışını etkilemesi yüzünden davranış değişikliği göstermek.
Ezotrofobi; kuaföre gidememek, vitrine bakamamak, televizyonda yansıma görmemek için televizyonu daima açık bırakmak, odada ayna bulundurmamak üzere insanın hayatını kısıtlayan bir dehşet tipidir.
DEIPNOFOBİ
Deipnofobi, kısaca özetlemek gerekirse akşam yemeğinde sohbet etme korkusu olarak tanımlanabilir.
Geçmişten gelen bir sofra adabı vardır. Bilhassa herkesin sofrada olduğu akşam yemeklerinde çok fazla konuşulmaz. Herkes yemeğini yer ve muhabbet olayı yemek sonrasına bırakılırdı. İşte bu gelenek, deipnofobinin temel nedeni olarak kabul ediliyor.
Ayrıyeten çağdaş gelenekleri bilmekte sorun yaşayan beşerler, yemeklerde konuşmayıp yapacağı işe odaklanmayı seçiyor.
SATANAFOBİ
Şeytan korkusu ve şeytandan korkmak olarak bilinen satanofobi, hayat kalitesini epey düşürür. Panik ataklara neden olabilir, insanları sevdiklerinden ve iş alakalarından uzak tutabilir.
Satanofobisi olan bireyler, genelde nefes darlığı, süratli nefes alma, sistemsiz kalp atışları, terleme, baş dönmesi üzere belirtiler gösterir.
OTOMATONOFOBİ
Otomatonofobi; tahtadan yapılmış, kocaman ağzı ve gözleri olan Vantrolog kuklalarından korkma durumu olarak tanımlanır. Vantrolog kuklalar, 30 yıl evvel insanların hayatlarında daha fazla yer sahibiydi ve vakitle beşerler bu kuklalardan korkar gala geldiler.
Pekala aslında insanları eğlendirmek, gülmesini sağlamak hedefiyle yapılan bu kuklalardan neden korkuluyor? Bu soruya yanıt verenlerin genel kanısı şu biçimde:
”Kuklalardan çok korkuyorum. Ruhu alınmış ve geriye yalnızca öfke bırakılmış, nefret dolu birisi üzere görüyorum onları. Güya yüzlerinde, yapabilse seni öldürecek bir hal var. İntikam için canlanacakmış üzere. Negatif güç ile yüklenmiş şeyler. Bunlarla birebir odada yatmayı bırakın, kukla satan bir yerden geçmeyi bile göze alamam.”
