İş dünyasının adeta kurtlar sofrasına dönüştüğü dünyada birçok vakit bayanlar yalnızca bayan oldukları için ekstra zorluğa maruz kalıyor.
Erkek adaylara nazaran daha sıkıntı iş buluyor, daha düşük fiyatlara çalışıyor, meslek basamaklarında sayısız pürüzle karşılaşıyor.
Bugün o görünmez manileri açıklayan bir kavramdan bahsedeceğiz: Cam Tavan…
1986’da tanınan hale gelen bu terim, bilhassa bayanların iş hayatında önlerinde bir mahzur varmış üzere hissetmelerini anlatmak için kullanılıyor.
PİRE DENEYİ
Cam tavan sendromunu anlamak için pire deneyine bir göz atalım;
Bir küme bilim insanı pireleri bir kaba koyar. Kabın üstü 30 cm yüksekliğinde cam tavandır ve alttan ısı verilir. Kaçmak isteyen pireler, zıplarlar ama cama kadar zıplayabilirler.
İşte burası can alıcı nokta; İkinci etapta cam tavan ortadan kaldırılır, pirelere ısı verilir.
Lakin pirelerin kaçabilecekken yalnızca 30 cm zıplayıp geri indikleri görülür.
“CAM TAVAN” METAFORU
Cam tavan sendromu yaşayan bireyler de “daha yükseğe zıplayamayacakmış gibi” hisseder, potansiyelini keşfedip kullanma imkanı bulamaz.
Maruz kalınan cinsiyet eşitsizliği ve negatif ayrımcılık bu sendromun bayanlarda daha sık yaşanmasına sebep oluyor.
Örnek vermek gerekirse, bayanların anne olduktan sonra randımanlarının düşeceğinin hatta işi bırakacaklarının düşünülmesi bayanların terfi almasını bırakın işe alınmasını bile engelliyor.
Bilhassa erkekler ve patronlar tarafından aslında bu türlü bir durumun olmadığı söylendiği için “cam” bir tavan. Yani meteforik bir tarif.
Eril tahakkümün bir sonucu olan bu durum, bayanların zihninde bir otoengel oluşturuyor.
BAYANLAR DAHA SIK YAŞIYOR
Her insanın cam tavanının pozisyonu hayattaki deneyimlerinden, öğrendiklerinden ve kişiliğinden süzülerek belirleniyor.
Tahminen de değiştirilemeyen her tekerlek, açılamayan her kavanoz, terfi edilemeyen her konumda cam tavanlarımızın bir hissesi vardır.
Tabi bu durumla yalnızca bayanlar karşılaşmıyor.
Engelli, göçmen, mülteci üzere azınlıklar ve bayan çalışanların daha ağır olduğu kesimlerde de erkekler cam tavan sendromu yaşayabiliyor.
Cam tavan sendromu tabiatın bir kanunu değil. Yaşadığımız toplum içerisinde bunu öğrenir ve öğretiriz. Münasebetiyle bu görülemeyen mahzurlar sadece toplumdaki algının değişmesiyle bir ortadan kalkabilir.
Tüm cam tavanların kırılması dileğiyle…
